Zbliża się czas wizytacji kanonicznej i choć księdza biskupa jeszcze nie gościliśmy w parafii, to tak naprawdę wizytacja ta już się rozpoczęła. Czym ona jest? Na czym polega i czy dotyczy każdego członka wspólnoty parafialnej? Na te pytania postaram się odpowiedzieć w tym artykule.
Wizytacja biskupia w diecezji jest czynnością apostolską. Ukazuje ona, że biskup jest fundamentem i znakiem jedności Kościoła diecezjalnego. Wizytacja stanowi także okazję do pogłębienia kontaktów z duszpasterzami i wiernymi oraz różnymi wspólnotami modlitewnymi i apostolskimi, działającymi w parafii. Kanoniczna wizytacja pasterska odbywa się w każdej parafii co 5 lat. Składa się ze wstępnej wizytacji kanonicznej i wizytacji pasterskiej.
Ta pierwsza wstępna wizytacja dokonywana jest przez dwóch przedstawicieli biskupa diecezjalnego i ma miejsce na kilka dni przed wizytacją pasterską. Delegaci biskupa sprawdzają wyposażenie i stan świątyni, zakrystii, plebanii, cmentarza parafialnego (jeśli takowy parafia posiada). Ponadto delegaci kontrolują budynki gospodarcze, prowadzenie ksiąg parafialnych. Sprawdzają także wszelkie przedmioty wykorzystywane w liturgii.
Wizytatorzy zwracają również uwagę na porządek nabożeństw w parafii, formy pracy duszpasterskiej, grupy apostolskie, ministrantów, lektorów, scholę, chór parafialny. Szczególnym przedmiotem zainteresowania jest katecheza szkolna i pozaszkolna. Wstępna wizytacja kanoniczna daje więc czytelny obraz życia religijno-moralnego i materialnego parafii, stając się tym samym doskonałym przygotowaniem do wizytacji pasterskiej.
Program wizytacji pasterskiej wcześniej ustala proboszcz z księdzem biskupem. Ciekawym jest sposób przywitania i przyjęcia księdza biskupa przed pierwszą uroczystą Mszą Świętą. Na wejście biskupa do świątyni czeka przed bramą kościoła proboszcz ubrany w komżę, stułę i białą kapę. Obecni są również inni kapłani, ubrani w strój liturgiczny oraz służba liturgiczna. Liturgiczne powitanie biskupa dokonuje się u bram kościoła. Proboszcz podaje biskupowi do ucałowania krzyż lub relikwiarz, następnie biskup dotyka kluczy i wodą święconą pokrapia wiernych. Potem wchodzi do kościoła i po przygotowaniu rozpoczyna Mszę Świętą.
Ojciec Święty Jan Paweł II w posynodalnej adhortacji apostolskiej „Pastores gregis”, docenił wielką wagą wizyty pasterskiej, nazywając ją „autentycznym czasem łaski i szczególnego, a nawet jedynego w swoim rodzaju momentu w zakresie spotkania i dialogu biskupa z wiernymi”. Papież dodaje, że biskup „podczas swojej wizyty pasterskiej w parafii, pozostawiwszy zagadnienia o charakterze administracyjnym innym delegatom, powinien w szczególny sposób zatroszczyć się o spotkania osobiste, poczynając od proboszcza i innych kapłanów. To właśnie w takich chwilach najbardziej zbliża się do swojego ludu w sprawowaniu posługi słowa, uświęcania i pasterskiego przewodzenia, wchodząc w bardziej bezpośredni kontakt z niepokojami i troskami, radościami i oczekiwaniami ludzi, mogąc ofiarować każdemu słowo nadziei. Przeprowadzona w ten sposób wizyta pasterska objawia się w swojej prawdziwej istocie, czyli jako znak obecności Pana, który odwiedza swój lud, przynosząc mu pokój”.
Ks. Marcin Napora